Giải pháp quản lý DO (hàm lượng oxy hòa tan) ao tôm tốt

DO hay hàm lượng oxy hòa tan trong nước là yếu tố quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển và tỉ lệ sống của tôm. Chính vì vậy, bà con cần phải theo dõi và thực hiện tốt các giải pháp quản lý DO để đạt hiệu quả năng suất cao trong chăn nuôi. Bài viết dưới đây là những thông tin về DO và giải pháp quản lý DO ao tôm mà bà con cần nắm.  

Tầm quan trọng của DO trong ao nuôi tôm   

Nồng độ oxy hòa tan trong nước (DO) là yếu tố mà ao nuôi tôm luôn phải đáp ứng ở mức tối ưu từ 5 – 7 ppm. Nồng độ oxy phụ thuộc vào độ sâu của mực nước, càng xuống sâu thì oxy càng thấp.                         

Vào những ngày nắng, lượng oxy hòa tan trong nước dồi dào nhờ hoạt động của tảo và các phiêu sinh vật quang tổng hợp. Khi trời về đêm hay vào những ngày thời tiết xấu, không có ánh nắng mặt trời lượng oxy trong nước rất dễ bị thiếu hụt. Lúc này, bà con có thể sử dụng quạt nước, máy thổi khí hay thay một phần nước để làm tăng nồng độ DO. Cần theo dõi và kiểm soát nồng độ DO trong nước hàng ngày để có biện pháp cải thiện nhanh chóng. Bà con có thể tham khảo các phản ứng của tôm dựa theo từng mức độ DO dưới đây: 

Nếu nước nuôi đang thiếu DO, bà con có thể nhận biết qua các đặc điểm của tôm như sau:

• Tôm tập trung ở xung quanh bờ hay bơi lên gần mặt nước
• Bơi lờ đờ, ăn ít, chậm ăn dẫn đến dư thừa thức ăn trong ao 

Việc thiếu nồng độ oxy hòa tan trong nước sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình sinh trưởng và phát triển của tôm: 

• Tôm có thể chết rải rác hoặc hàng loạt
• Môi trường nước thiếu oxy sẽ tạo điều kiện cho các sinh vật yếm khí phát triển
• Tôm chậm tăng trưởng, tỷ lệ sống thấp
• Thời gian nuôi tôm bị kéo dài dẫn đến phát sinh nhiều chi phí, giảm lợi nhuận 

Những nguyên nhân gây thiếu DO trong nước  

Sự thiếu hụt DO trong nước có thể đến từ nhiều nguyên nhân khác nhau như: 

• Phân tầng mặt nước ao
• Nhiệt độ và độ mặn tăng (Tham khảo quản lý nhiệt độ ao tôm)
• Môi trường không có gió lưu thông
• Sự phân hủy các chất thải hữu cơ trong nước 
• Mật độ nuôi cao 
• Lượng thức ăn dư thừa trong ao nuôi nhiều 
• Sử dụng nhiều hóa chất để xử lý ao (sử dụng hóa chất khiến thực vật thủy sinh chết nhiều cũng là nguyên nhân gây thiếu nồng độ oxy hòa tan trong nước)  

Các giải pháp quản lý DO ao tôm tốt

Kiểm tra nồng độ DO trong nước thường xuyên

Để có thể nắm bắt kịp thời tình trạng DO trong ao nuôi bà con cần thực hiện kiểm tra hàng ngày bằng các loại máy đo thông dụng. Đồng thời cũng cần chú ý hơn đến các trường hợp có thể gây thiếu DO như: những ngày thời tiết đứng gió, nhiều mây, nhiệt độ thay đổi đột ngột khi trời mưa, trong thời gian có gió lớn, sau khi mưa lớn hay sau khi sử dụng hóa chất để vệ sinh ao nuôi,…  

• Nếu DO < 4ppm, tôm nổi đầu: tiến hành sục khí nhiều và thay nước, điều chỉnh lượng thức ăn phù hợp, không dùng thức ăn tươi và bổ sung thêm khoáng chất, vitamin vào thức ăn
• Nếu DO vào buổi sáng thấp và cao vào buổi chiều sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho tảo phát triển mạnh. Lúc này và con cần kiểm soát lượng thức ăn, sục khí ban đêm, kiểm tra màu nước và sử dụng Super-Ca 10 – 20kg/ 1600m2 
• Nếu DO quá thấp, bà con có thể sử dụng thêm máy thổi khí 

Khắc phục khi ao nuôi thiếu oxy

Khi gặp phải tình trạng thiếu DO trong nước, bà con có thể khắc phục bằng cách:

• Tăng cường quạt nước mạnh trong ao, bố trí thêm quạt khi cần thiết 
• Giảm lượng thức ăn vì ở thời điểm này tôm ăn rất ít. Thức ăn dư nhiều trong nước sẽ làm nồng độ oxy hòa tan giảm
• Thay nước cho ao nuôi với nguồn nước tốt

Lắp đặt thêm sục khí để tăng cường DO cho ao nuôi khi bị thiếu hụt

Máy sục khí hay còn được gọi là máy thổi oxy cho ao tôm. Thông qua việc thổi không khí vào trong đường ống, máy sẽ tạo ra oxy và các bọt khí giúp cung cấp đủ hàm lượng oxy hòa tan trong nước, duy trì sự phát triển khỏe mạnh của tôm và các sinh vật trong nước. 

Tùy vào diện tích và hình dáng ao mà bà con lựa chọn thời gian sử dụng, số lượng máy và vị trí đặt máy phù hợp. 

Bên cạnh việc cung cấp oxy, máy sục khí còn có tác dụng điều hòa tuần hoàn dòng chảy, giúp ao duy trì dòng chảy vừa phải. Bà con nên tránh dùng venturi vì nó có lực phun rất mạnh, có thể gây nguy hại đến tôm. Đồng thời cũng tốn nhiều điện năng hơn so với các loại máy khác cùng công suất. 

Trên đây là những chia sẻ từ Biogency về cách quản lý DO ao tôm. Hy vọng bà con đã lưu thêm nhiều kinh nghiệm hơn trong việc xử lý các vấn đề về oxy hòa tan trong quá trình chăn nuôi tôm. Chúc bà con nuôi tôm đạt năng suất cao! 

Tài liệu tham khảo:

• Quản lý nồng độ oxy hòa tan trong ao nuôi tôm – Tepbac
• Các biện pháp tăng cường nồng độ oxy hòa tan trong ao nuôi
• Dissolved oxygen dynamics
• Dissolved oxygen concentrations in pond aquaculture
• TUẤN, Triệu Thanh; HƯƠNG, Đỗ Thị Thanh; BAYLEY, Mark. ẢNH HƯỞNG CỦA OXY HÒA TAN LÊN SỬ DỤNG THỨC ĂN VÀ TĂNG TRƯỞNG CỦA TÔM CÀNG XANH (MACROBRACHIUM ROSENBERGII). Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ, 2011, 240-250.
• BOYD, Claude E.; HANSON, T. Dissolved-oxygen concentrations in pond aquaculture. Ratio, 2010, 2: 42.

source https://microbelift.vn/quan-ly-do-ao-tom/